Монгол түмнийхээ нүүдэлчин удмын соёлыг хадгалан эцэг өвгөдөөсөө уламжлагдан ирсэн малч ухааныг өвлөн, буянт мал сүргээ төрөл тус бүр дээр нь өсгөн, ашиг шимийг нэмэгдүүлэн ирсэн малчдаасаа “Мянгат малчин”, “Сумын аварга малчин өрх”-үүдийг тодруулдаг уламжлалтай.
XVII жарны ногоон “Модон луу” жилийн босгон дээр “Үзэсгэлэнт болгогч хэмээх туулай” жилийн
“МЯНГАТ МАЛЧИН”-ААР:
1. Халиун багийн Буянхишиг овогтой Хасбаатар
2. Халиун багийн Балжинням овогтой Рагчаасүрэн
3. Бүхт багийн Пүрэв овогтой Мөнхбат
4. Мааньт багийн Сундуй овогтой Булгантамир
5. Мааньт багийн Гантулга овогтой Эрдэнэбат
6. Мааньт багийн Идэрхангай овогтой Бавуусүрэн
7. Мааньт багийн Чойжамц овогтой Лхагвадорж
8. Мандал багийн Баасанжав овогтой Ширнэндорж
“СУМЫН АВАРГА МАЛЧИН ӨРХ”-ӨӨР:
1. Арбулаг багийн Цэцэгээ овогтой Ганзориг
2. Арбулаг багийн Мягмар овогтой Бат-Эрдэнэ
3. Халиун багийн Зэвэгээ овогтой Түмэннасан
4. Халиун багийн Лхамсүрэн овогтой Отгон-Эрдэнэ
5. Бүхт багийн Хөөвий овогтой Батсүх
6. Бүхт багийн Цэдэндамба овогтой Жадамба
7. Бүхт багийн Цэдэн овогтой Наранхүү
8. Мааньт багийн Бадарч овогтой Баяр-Эрдэнэ
9. Мааньт багийн Цэгмэд овогтой Хүрэлсүх
10. Мандал багийн Баасанжав овогтой Ширнэндорж
11. Мандал багийн Чойжил овогтой Эрдэнэбулган нар тус тус шалгарлаа.
Буянт мал тань түм бумаар өсөж
Буян хишиг тань арвай буудай мэт арвижиж
Малын арван цагаан буян дэлгэрэх болтугай.
